म्याग्दीमा 'अपर कालीगण्डकी’ जलविद्युत्

म्याग्दी, चैत्र २८ - 

कालीगण्डकी नदीमा अर्को 'अपर कालीगण्डकी' जलविद्युत् आयोजना सुरु हुने भएको छ । 

'रन अफ दि रिभर' प्रकारको अपर कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजना बेगखोला र कालीगण्डकी संगमस्थलमा बाँध बनाई भगवती र पिप्ले गाविसको पुछार हुँदै ८ किमि लामो सुरुङ बनाई पिप्ले गाविसको घुमाउने तालमा विद्युत् गृह बनाउने योजना छ । प्रस्तावित अपर कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजना बाहेक जिल्लामा १ सय ४६ मेगावाट क्षमताको कालीगण्डकी गर्ज, ३० मेगावाटको राहुघाट र ३५ मेगावाट क्षमताको मिस्त्रीखोला जलविद्युत् आयोजनाहरू निर्माण प्रक्रियामा छन् । 

ट्रेड लिंक ग्लोबल प्रालिले निर्माण गर्ने उपर कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजना ६० देखि ९० मेगावाट क्षमता रहने प्रारम्भिक अनुमान छ ।

'आयोजना सुरु गर्न वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकनका लागि क्षेत्र निर्धारण 'स्कोपिङ' काम गरिरहेका छौं,' नेपाल इन्भाइरोनमेन्ट एन्ड साइन्टिफिक सर्भिसेज प्रालिका वातावरणीय अधिकृत ज्यांगजी खरेलले बताए । 

यसैगरी प्रस्तावित अपर कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजनाको बाँधभन्दा १५ किमिमाथि नारच्याङ गाविसमा १ सय ४६ मेगावाट क्षमताको कालीगण्डकी गर्ज र विद्युत् गृहको पाँच सय मिटर तल रघुगंगा जलविद्युत् आयोजनाको निर्माण प्रक्रिया सुरु भएको छ । 

कालीगण्डकी गर्ज परियोजना मुस्ताङको लेते तथा कुन्जो र म्याग्दीको दाना तथा नारच्याङ गाविसको सीमामा पर्ने पैरोथाप्लाबाट ६ किमि सुरुङ मार्गबाट कालीगण्डकी नदी ल्याई नारच्याङ गाविसमा अर्धभूमिगत प्रकारको विद्युत् गृह निर्माण गर्ने योजना छ । परियोजना 'रन अफ द रिभर सिस्टम' को हो ।

हाइड्रो सोलुसन काठमाडौं प्राविधिक परामर्शदाता रहेको कालीगण्डकी गर्ज परियोजनामा नेपाली प्राविधिक टोलीको ज्ञान र सीपको उपयोग गरिनेछ । परियोजना निर्माणमा नेपाली लगानीबाहेक विश्वका विभिन्न ७ वटा लगानीकर्ताको समेत लगानी रहनेछ । प्राकृतिक स्रोतमा हक सुनिश्चित गर्दै स्थानीयलाई निश्चित प्रतिशत सेयर बिक्री गर्ने योजना रहेको छ । 

कालीगण्डकी गर्ज परियोजना बेनी जोमसोम कच्ची राजमार्गको ३६ किमिमाथि बाँदरजुंग भीरको पारिपट्ट िरहेको छ । 'अहिले विद्युत् गृहका लागि जग्गा खरिद प्रक्रिया भइरहेको' कालीगण्डकी गर्ज हाइड्रोले जनाएको छ । 

त्यसैगरी म्याग्दी सदरमुकाम बेनीदेखि ३ किमि उत्तर गलेश्वरस्थित रहुघाट खोलाबाट ३० मेगाबाइट क्षमताको मध्यमस्तरीय जलविद्युत् आयोजना पनि निर्माण चरणमा छ । कुल ७ अर्ब रुपैयाँको लागत अनुमान गरिएको आयोजना भारतीय सरकारको अनुदान तथा सहुलियतपूर्ण ऋण सहयोगमा नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले निर्माण गर्न लागेको हो ।

कान्तिपुर बाट